1 – “1. Uluslararası Ortadoğu Kongresi” 10-12 Kasım 2010 tarihleri arasında Hatay’da yapıcı ve samimi bir ortam içinde cereyan etmiştir.

Hatay Valiliği iş birliği ile Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) tarafından düzenlenen Kongre’de “Irak” ana teması üzerine odaklanılmıştır. Toplantı’ya; Ortadogu ülkeleri, ABD, Avrupa ülkeleri, Hindistan, BM ve Arab Birliği’nden, devlet adamları, diplomatik misyon temsilcileri, akademisyenler ve medya temsilcileri katılmışlardır. Kongre çalışmalarında Irak’ın mevcut durumu ile ilgili sorunlar etraflıca irdelenmiştir.

Bu çerçevede; “Bir Uluslararası Güvenlik Sorunsalı Olarak “Irak”, “Irak’ta Politik Aktörler: Çatışma ve İş Birliği”, “Irak Tipi Federalizm, Demokratikleşme ve Politik İstikrar”, “Irak’ın İstikrarı İçin Bölgesel ve Küresel İş Birliği”, “Türk Dış Politikasında Çok Boyutlu Bir Unsur Olarak Irak” konuları ele alınmış ve söz konusu ülkeler ve kurumlar arasında iş birliği gerçekleştirilebilecek alanlara dair görüş teatisinde bulunulmuştur.

2 – Kongre sırasında, etkinlik mekânı olarak Hatay’ın seçilmesinin önemi vurgulanmış, Irak’ın toprak bütünlüğünün güvence altına alınmasının en öncelikli hedef olarak belirlenmesinin, Irak’la ilgili aktörlerin Bölge ve dünya barışı için siyasi, ekonomik, kültürel ve stratejik alanlarda iş birliği içerisinde olmalarının bir zorunluluk olduğunun vurgulanması kararlaştırılmıştır. Bu kararın, ilgili tarafların dikkatlerine sunulması oy birliğiyle kararlaştırılmıştır.

3 – Irak’ın toprak bütünlüğü tüm komşu ülkeler için stratejik öneme haizdir. Ülke’de millî bütünlüğün sağlanması komşu ülkeler arasındaki sorunların çözümüne ve gerilimlerin azaltılmasına ve dolayısıyla Bölge ve dünya barışına büyük katkı sağlayacaktır. Bölge’de ABD tarafından uygulanan ve kimi bölgesel aktörler tarafından kabul gören kimlik politikaları Irak’ın bütünlüğü ve bölgesel barışın önünde ciddi engel teşkil etmektedir.

4- Ortadoğu’da sorunların çözümü bölgenin kendi kültürel ve insani kaynaklarının harekete geçirilmesi ile mümkün olabilir. Irak bu geçiş döneminde Bölge ülkelerinin yardımına ve dayanışmasına muhtaçtır, dış aktörlerin Bölge’deki müdahaleleri asgari düzeye indirilmelidir. Irak’ın Bölge’de yeniden yükselmesi tüm Bölge’nin yükselişi ve dünya barışı için kaçınılmaz bir gerekliliktir. Irak’a Komşu Ülkeler Girişimi’nin güçlendirilerek sürdürülmesi, İslam Konferansı Teşkilatı ve Arap Devletleri Birliği gibi bölgesel örgütlerin bölgesel ve Irak düzeyindeki etkinlikleri artırılmalıdır.

5- Irak’ta din ve etnik kökenli kimliklerin ön plana çıkarılması ülke bütünlüğünün sağlanmasının önünde en önemli engeldir. Yeni oluşan kurumların etnik ve mezhebi temellere göre düzenlenmesi ciddi bir istikrarsızlık kaynağıdır. En önemli aktör pozisyonu, bir bütün olarak Irak devletine ait olmalıdır. Güvenli bir Irak tümüyle demokratikleşmiş kurumlarla mümkün olabilir. Irak ulusunu oluşturan tüm bileşenlerin temsil edilebildiği, “bir arada yaşama”, “ülkesel egemenlik” ve “bireysel özgürlükler” ilkelerini göz önünde bulunduran bir anayasanın ilgili taraflarca yeterince tartışılarak, temkinli ve yeterli bir süreç içerisinde hazırlanması kaçınılmaz bir zorunluluktur. Yaşanan geçiş sürecinde Irak için kapsamlı bir kamu yönetimi reformuna duyulan ihtiyacın dikkate alınması Kongre’de önerilmiştir.

6- Bölge ülkeleri arasında vize kolaylıklarının sağlanması, sağlıklı iletişim kanallarının açılması, Bölge barışına büyük bir katkı sağlayacaktır. Güvensizliğin maliyeti ortadan kaldırılmalıdır.

7- Irak’ın enerji kaynaklarına olan bağımlılık tüm dünyanın enerji güvenliğini tehdit etmektedir. Buna ek olarak, istikrarın sağlanamamış olması, terör faaliyetlerinin engellenememesi ve benzeri nedenlerden dolayı Irak, Batılı ülkeler başta olmak üzere dünya kamuoyu tarafından bir tehdit olarak algılanmaktadır. Yeterli düzeyde “kamu diplomasisi” faaliyeti yürütülerek Ülke’nin doğru tanıtımının sağlanması, güvenlik sorunlarının büyük ölçüde dış kaynaklı ve bu sorunlardan asıl mağdur olanın Irak olduğunun anlatılması gerekmektedir.

8 – ABD’nin ayrılması ile birlikte, gerekli yasal çerçevenin de tam olarak çizilmemiş olması nedeniyle, komşu ülkeler ortaya çıkan son durumda Irak’a daha fazla müdahil olma imkânı bulmaktadırlar. Tüm aktörlerin çıkarları Irak’ta istikrarın sağlanması yönünde olmasına rağmen, istikrarın nasıl sağlanacağı noktasında ciddi ayrışmaların bulunduğu gözlenmektedir. Bu noktada ilgili aktörlerin kendilerini en iyi şekilde ifade etmelerinin yollarını bulmaları için sağlıklı iletişim kanallarının açık tutulması ve uzlaşı için gerektiğinde fedakârlıklardan kaçınılmaması gerekmektedir. Komşu ülkeler Irak’ta daha yakın ilişki içerisinde oldukları unsurları Irak’ın birliğinin sağlanması ve korunması yönünde teşvik etmelidirler.

9- Genelde Ortadoğu, özelde Irak ile ilgili bilgi kirliliğinin önüne geçilmelidir. Bunun tek yolu bilginin bizzat Bölge’deki unsurlar tarafından üretilmesidir.

12 Kasım 2010, Hatay

HATAY DECLARATION OF
INTERNATIONAL MIDDLE EAST CONGRESS
(DECLARATION OF TEMPORARY PRESIDENCY)

1 – The “1st International Middle east Congress” is held in Hatay between November 10th -12th, 2010 in a creative and sincere ambience.

In the Congress organized by Turkish Asian Strategic Studies Center (TASAM) in cooperation with the Governorship of Hatay it has been focused on the main theme of “Iraq”. The State men, representatives of diplomatic mission, academics and representatives of media from the neighbor countries of Iraq, USA, European countries, India, UN and Arab Union have participated to the meeting. In the congress works the problems related to the existing situation of Iraq have been explicated in detail.

Within this frame; the issues of “ “Iraq” as an International Security Problematic”, “The Political Actors in Iraq: The collision and cooperation”, “Federalism in Iraqi Type”, Democraticizing and Politic Stability” , ”Regional and Global cooperation for the stability of Iraq” , “Iraq as a Multi Dimensions Element in Turkish Foreign Policy” have been handled and the exchange of view related to the fields where cooperation between the countries and institutions in question can be realized.

2 – During the congress, the importance of selecting Hatay as the activity location has been accentuated, it has been decided to accentuate that the actors related with Iraq have to be obliged to be in cooperation on the political, economical, cultural and strategic fields for the peace of the region and World, that taking the territorial integrity of Iraq under security has to be determined as the target in priority. The presentation of this decision to the related parties has been decided with the unanimity of the votes.

3 – The territorial integrity of Iraq has a strategic importance for all the neighbor countries. Realization the national integrity in the country will provide big contribution to the solution of the conflicts between the neighbor countries and decreasing of the tension, therefore to the Regional and world peace. The identity politics applied in the region by USA and accepted by certain regional actors form a serious obstacle in front of the integrity of Iraq and the regional peace.

4 – The solution of the problems in the Middle East can be possible by evoking the cultural and human sources of the region itself. Iraq in this transition period needs the help and support of the regional countries, the interference of the external actor has to be decreased to minimum.
The rise of Iraq again in the region is an inevitable necessity for the entire Region and for the peace of the World. The Interference of the Countries neighbor to Iraq has to be continued being reinforced, the regional efficiency on Iraq level of the organizations such as Islam Conference Organization and Union of Arab Countries has to be increased.

5 – Looming large of the religious and ethnical identities in Iraq is the most important obstacle towards the realization of the integrity of her country. The arrangement of the newly formed institutions as per the ethic and sectarian fundaments is a serious source of instability. The most important actor position has to belong to Iraq State as a whole. A secured Iraq can be possible with fully democrat institutions. The preparation within a prudent and sufficient period, being discussed enough by the related parties of a constitution which considers the principles “to live together”, “Country sovereignty” and “ Individual freedoms” in which all components forming the nation of Iraq are represented, is an inevitable obligation. It has been proposed in the Congress that a public management reform needed during the transition period lived has to be taken into consideration.

6 – Providing the facilities of visa between the countries of the region, opening the healthy communication channels will provide a great contribution to the regional peace. The cost of the lack of confidence has to be eliminated.

7 – The dependence of Iraq to the energy sources threats the energy security of the entire world. In addition to this, not providing the stability, not preventing the activities of terrorism and because of the similar reasons Iraq is perceived as a threat by the world public opinion the western countries being on top of the list. It is necessary to provide the correct introduction of the Country by running “public diplomacy” on sufficient level, to explain that the security problems are mainly from external sources and Iraq is the injured party from these problems.

8 – By the separation of the USA, also due to not drawing completely the necessary legal frame, the neighbor countries find possibility to interfere more to Iraq on this late situation raised. In spite that the benefits of all actors are in direction to provide the stability in Iraq, it is observed that there are serious decompositions on the point how this stability will be provided. At this point in order that the related actors find the way to explain themselves in a healthy manner it is necessary that the healthy communication channels have to be kept open and that it has not be avoided to self sacrifice when necessary for the reconciliation. The neighbor countries have to encourage the elements in which they are in more relation within Iraq in direction to provide and protect the union of Iraq.

9 – The information pollution with Middle East in general and with Iraq in private, has to be eliminated. The unique way of this is that the information has to be produced personally by the elements in the Region.

November 12th, 2010, Hatay